Communicatie tussen horenden en doven / slecht horenden



Als iemand een hoortoestel draagt, gaan veel mensen ervan uit dat die persoon alles weer probleemloos kan horen en verstaan. Dit is een groot misverstand. Een hoortoestel is een hulpmiddel om beter te kunnen communiceren. Het kan echter nooit de kwaliteiten van een normaal gehoor bieden. Hierdoor wordt het contact tussen slechthorenden en de wereld om hen heen bemoeilijkt. De kans op verkeerd begrijpen en verkeerd begrepen worden is groot. Het is belangrijk dat u dit duidelijk maakt aan uw omgeving. Het is ook belangrijk dat de mensen in uw directe omgeving hiermee rekening houden.

Aandachtspunten voor uzelf
Wat kunt u zelf doen om een gesprek beter te laten verlopen?

• Zeg het gewoon als u iets niet goed heeft verstaan. Net doen of u het wel begrepen heeft, leidt mogelijk alleen maar tot misverstanden.
• Zorg voor een rustige omgeving. Schakel achtergrondgeluiden zo mogelijk uit. Neem uw gesprekspartner mee naar een rustige(r) plek.
• Houd oogcontact; dit vergemakkelijkt het verstaan. Ook spraakafzien verbetert de communicatie. Zorg dat de afstand tot uw gesprekspartner niet te groot is. Zorg ook voor voldoende licht.

Aandachtspunten voor anderen
Houd rekening met de volgende punten als u communiceert met slechthorende volwassenen of kinderen.

• Spreek rustig en articuleer duidelijk. Praat niet hard en vermijd bijzinnen of omwegen.
  Gebruik mimiek en natuurlijke gebaren. Overdrijf niet.
• Houd oogcontact: spreek met uw gezicht naar de ander.
• Houd niets voor uw mond en zorg voor voldoende licht, zodat uw mond goed zichtbaar is.
• Ga niet met uw rug naar het licht toe staan.
• Praat één voor één. Ga niet tussendoor met iemand anders praten.
• Vermijd achtergrondgeluid: zet de televisie, radio of achtergrondmuziek uit en zoek een rustige plek om te praten.
• Houd er rekening mee dat een slechthorende vaak eerst moet kijken/luisteren naar wat u zegt en dan pas de inhoud tot zich kan laten doordringen. Dit kan soms tot vertraagde reactie leiden.
• Word niet boos, verlegen of ongeduldig als een slechthorende u niet meteen begrijpt.
• Herhaal eventueel wat u heeft gezegd, zo nodig in andere bewoordingen.
• Vraag af en toe aan uw slechthorende gesprekspartner of deze alles goed heeft verstaan. Zo toont u begrip en maakt u het de ander makkelijker om eventuele luister-/begripsproblemen naar voren te brengen.
• Schrijf zaken als namen, adressen, telefoonnummers en data van afspraken op. Dit voorkomt onnodige misverstanden.
• Geef uw slechthorende gesprekspartner de ruimte om zich even rustig terug te trekken als dat nodig is.

Aandachtspunten voor kinderen
Kinderen kunnen zich vaak nog niet zo goed uiten als volwassenen. Daarom is het belangrijk dat slechthorende kinderen door ouders, leerkrachten en anderen uit de directe omgeving geholpen worden om zo goed mogelijk te kunnen meedoen op school en bij het spelen, sporten en dergelijke.

• Vertel van tevoren aan de groep dat het kind slechthorend is, of laat het kind dit zelf doen als het dat wil.
• Accepteer nooit pestgedrag.
• Leeftijdgenootjes of wat oudere kinderen vinden het vaak leuk om iemand met een handicap te helpen. Laat dit niet overdreven veel toe. Een maatje is goed, maar het kind moet wel leren om op eigen benen te staan.
• Beperk de extra aandacht voor het kind tot zaken die te maken hebben met de slechthorendheid. Voorkom dat het kind in een uitzonderingspositie terechtkomt.
• Ga na of het kind een opdracht of taak goed uitvoert. Dan pas weet u zeker dat het kind alles goed gehoord/begrepen heeft.